KNF, czyli Komisja Nadzoru Finansowego, to instytucja, której głównym celem jest dbanie o prawidłowe funkcjonowanie rynku finansowego, w tym między innymi podejmowanie działań wspierających rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności oraz dbanie o przejrzystość produktów finansowych nabywanych przez klientów. Standardy działania poszczególnych instytucji finansowych przedstawiane są przez KNF w formie rekomendacji. Rekomendacje te powinny być przestrzegane przez wszystkie instytucje finansowe, w tym także przez Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe.

Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe są nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego na podstawie ustawy o SKOK, która weszła w życie 27 października 2012 r. KNF jako organ nadzorczy w stosunku do SKOK-ów jest władny do wydawania bądź też do sprzeciwiania się powstania nowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej. W każdej chwili także może zażądać od SKOK-u przedstawienia informacji i dokumentacji dotyczących bieżących działalności.

W celu usprawnienia funkcjonowania Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych, KNF wprowadziło szereg rekomendacji. Dotyczą one następujących zagadnień związanych z funkcjonowaniem SKOK-ów:

  • • odpowiedniego zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych;

  • • utrzymywania ładu korporacyjnego;

  • • zasad prowadzenia rachunkowości;

  • • zarządzania technologią informacyjną i bezpieczeństwa środowiska teleinformatycznego;

  • • zarządzania ryzykiem operacyjnym, ryzykiem stopy procentowej, płynności i koncentracji;

  • • roli biegłych rewidentów.

Rekomendacje stworzone przez KNF oparte są na wytycznych Światowej Rady Unii Kredytowych, standardach Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego (w zakresie specyfiki sektora spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych) oraz ryzyku i nieprawidłowościach w dotychczasowej działalności kas, które zostały wykryte podczas bieżących kontroli. Poniżej przedstawiamy najważniejsze elementy poszczególnych rekomendacji.

Rekomendacja A-SKOK – dobre praktyki zarządzania ryzykiem kredytowym

RekomendacjePierwsza z rekomendacji stworzonych prze KNF w stosunku do SKOK-ów odnosi się do zarządzania ryzykiem kredytowym. Jest to temat bardzo istotny, gdyż niewłaściwe ryzyko kredytowe może prowadzić do niewypłacalności danego SKOK-u oraz – przy wyjątkowo nieprawidłowym zarządzaniu – do jego upadku. Najważniejsze postanowienia Rekomendacji A-SKOK są następujące:

  • • zarząd Kasy jest zobowiązany do zatwierdzenie parametrów obliczania zdolności kredytowej klienta, w tym maksymalnego poziomu DtI oraz LtV (zasady ustalania zdolności kredytowej są tożsame z zasadami funkcjonującymi w bankach);

  • • istnieje możliwość uproszczonej oceny zdolności kredytowej zgodnie ze szczegółowymi zapisami rekomendacji;

  • • podział realizowanych w danym SKOK-u zadań skutkujący brakiem zależności pomiędzy funkcją akceptacji ryzyka a funkcją sprzedaży;

  • • głównymi narzędziami wspierającymi proces zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych, jakie powinna wykorzystywać kasa są: wewnętrzne systemy informacyjne, bazy danych oraz narzędzia analityczne, które pomagają w oszacowaniu ryzyka kredytowego;

  • • w przypadku konieczności ustanowienia zabezpieczenia kredytów, zabezpieczenie to powinno być zgodne z ustaleniami odpowiednich rekomendacji KNF.

Rekomendacja B-SKOK – czyli o ładzie korporacyjnym SKOK-ów

Rekomendacja ta skupia się na ujednoliceniu minimalnych standardów stabilnego i ostrożnego zarządzania SKOK-ami. Główne cele Rekomendacji B-SKOK to:

  • • ograniczenie ryzyka operacyjnego występującego ze względu na błędne zasady działania;

  • • zapewnienie stabilności finansowej kas;

  • • bezpieczeństwo depozytów zgromadzonych przez klientów kasy;

  • • zgodność działalności kas z ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o społecznych kasach oszczędnościowo-kredytowych.

Przy wyznaczaniu standardów Rekomendacji B-SKOK wzięto pod uwagę zalecenia dotyczące ładu korporacyjnego opracowane przez Światową Radę Unii Kredytowych.

Rekomendacja C-SKOK dotycząca rachunkowości w SKOK-ach

Zasady dotyczące rachunkowości SKOK-ów uwzględnione w Rekomendacji C-SKOK odnoszą się przede wszystkim do:

  • • prawidłowego określenia wartości godziwej instrumentów finansowej;

  • • wyceny poszczególnych części przedsiębiorstwa;

  • • rozliczenia połączeń SKOK-ów;

  • • wyceny składek wniesionych do Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej na fundusz stabilizacyjny.

Rekomendacja D-SKOK czyli o technologii informacyjnej i bezpieczeństwie teleinformatycznym w SKOK-ach

Ta Rekomendacja KNF-u określa szczegółowe zasady szeroko rozumianego bezpieczeństwa technologii informacyjnej w SKOK-ach. W szczególności określone tu zostały zasady związane z:

  • • rozwojem systemów teleinformatycznych;

  • • zarządzania danymi;

  • • zarządzania infrastrukturą teleinformatyczną;

  • • współpracą z zewnętrznymi dostawcami usług;

  • • kontrolą dostępu do poszczególnych systemów/aplikacji wykorzystywanych w celu przetwarzania danych;

  • • ochroną przed szkodliwym oprogramowaniem komputerowym.

Rekomendacja E-SKOK: ryzyko

Rekomendacja ta poświęcona jest czterem głównym – obok ryzyka kredytowego – rodzajów ryzyka, związanych z funkcjonowaniem instytucji finansowych. Chodzi mianowicie o:

  • • ryzyko operacyjne;

  • • ryzyko stopy procentowej;

  • • ryzyko płynności;

  • • ryzyko koncentracji.

Celem Rekomendacji E-SKOK jest przede wszystkim identyfikacja, pomiar i ocena ryzyka, a także jego ograniczenie, ciągłe monitorowanie oraz raportowanie do organów nadzorujących.

Rekomendacja L: o roli biegłych rewidentów

Kolejna rekomendacja – Rekomendacja L – dotyczy roli biegłych rewidentów podczas sprawowania nadzoru nad bankami oraz SKOK-ami. Określa ona w szczególności zasady współpracy pomiędzy firmami audytorskimi, biegłymi rewidentami, KNF-em oraz instytucją nadzorowaną (bankiem lub SKOK-iem). Opisana w rekomendacji współpraca odnosi się przede wszystkim do wymiany danych i informacji pozyskiwanych podczas audytu danego SKOK-u.

Rekomendacja L uwzględnia wcześniejsze standardy wyznaczone przez KNF, jak również akty prawne wydane przez Unię Europejską oraz rekomendacje opracowane przez inne organy nadzorcze, takie jak Parlament Europejski, czy też Europejski Urząd Nadzoru Bankowego.